هرچند قبر مطهّر اُمّ المؤمنین حضرت خدیجه کبریَ سلامُ اللهِ علَیها و به تبَع آن، قبور مجاور نیز همگی توسّط فرقه‌ی ضالّه و مُضِلَّه‌ی وهّابیّه تخریب شده اند، لیکن بر ما فرض است که یادی از برخی علماء بزرگ کنیم که درجِوار آن حضرت مدفونند:
1- شیخ الشَّرَف العُبَیدلی [النَّسّابَة] (214- 277ق):
أبوالحسین یحیى بن الحسن بن جعفر الحُجَّة بن عُبَید الله الأعرَج بن الحسین الأصغر بن الإمام زَین العابدین علیه‌السلام.
نجاشی درباره وی می‌گوید:
«عالم فاضل صدوق، از امام رضا علیه‌السلام روایت کرده و کتبی نیز دارد؛ از آن جمله: «کتاب نَسَب آل أبی طالب» و «کتاب المسجد».
و قمی می‌گوید:
«عارف به اصول عرب و فروع آن، حافظ أنساب آن، و وقایع حرَمَین و أخبار آندو بود؛ درسال 277ق در مکّه درگذشت، و در جِوار خدیجه کبرى علیهاالسلام دفن شد». (1)
2- الشّیخ أبوجعفر محمّد بن الحسن بن الشّیخ زین الدّین الشّهید الثانی العامِلی:
مشهور به «شیخ محمّد سبط» – نوه‌ی شهید ثانی – متوفای مکه‌ی معظمه (10ذی القعده‌ی 1030ق). وی صاحِب «استِقصاء الاعتبار فی شرح الاستبصار» (2) و «توضیح الحال فی [دِرایةِ الرِّجال]» (رساله‌ی تزکیة الرّاوی) به خطّ شاگردش الشَّیخ حسن بن أحمد بن سنبغة العاملی است. از کتابت آن در (1028ق) فراغت یافته و بر پشت کتاب نوشته که مؤلّف خبر داده از درگذشت خود، قبل از ایّام وفاتش، و در تاریخ مذکور مرده و در قبرستان مَعلیَ (مَعلاة) نزدیک قبر حضرت خدیجه سلام الله علیها به خاک سپرده شده است. (3)
3- الشَّیخ زَین الدّین بن محمّد بن الحسن بن زَین الدّین العامِلیّ:
پسر شیخ محمّد (سِبط شهید ثانی) فرزند صاحِب مَعالِم (شیخ حسن پسر شهید ثانی)، که در 1009ق ولادت یافته و نزد پدرش – معروف به «شیخ محمد سِبط» – و نزد شیخ بهاء الدّین عامِلی – معروف به «شیخ بهائی»- و همچنین نزد إحیاگر طریقت أخباریّین، علاّمه ملاّ محمد أمین إسترآبادی تلمّذ (شاگردی) کرد، و مجاور و مقیم مکه مُکرَّمه بود و همان جا درگذشت (1074ق) و همانند پدر، در جِوار قبر حضرت خدیجه سلام الله علیهابه خاک سپرده شد. شاگردش شیخ حُرّ عامِلی (صاحِب وسائل الشیعه) شرح حالش را آورده و می‌گوید:
«دیوان کوچک وی را به خطّ خودش دیده ام». (4)
4- علوی بن عبّاس المالکی (1327- 1391ق):
السَّید علوی بن عبّاس بن عبد العزیز بن محمّد الحسنی؛ متولّد و مدفون در مکّه؛ إمام مسجد الحرام و مُدرِّس مَدرَسة الفلاح.
در1327ق متولّد شد و در خانه حضرت خدیجه – که آثاری از آن برجای مانده بود و تعمیر و بازسازی شده بود – در آغوش خانواده پرورش یافت. خود و پسرانش اهل ادب و شعر علوی و ولائی بودند. سرانجام، پس از وفات، وی را در جِوار حضرت خدیجه سلام الله علیها در قبرستان المَعلاة به خاک سپردند. چه سعادتی، که زنده و مرده در جِوار خانه و قبر آن بانو سلام الله علیها بود. مُحاضَرات (سخنرانی های) وی در یک مجلّد به چاپ رسیده است. (5)
1) فِهرِسُ التُّراث، حسینی جلالی، ج 1، ص291.
2) الذریعة، آقا بزرگ الطّهرانیّ، ج 2، ص30، الرّقم 120.
3) همان، ج 4، ص492، الرّقم 2207.
4) أمَلُ الآمِلِ فی ترجَمَةِ عُلَماءِ جَبَلَ عامِلَ، شیخ حُرّ عامِلی، ج1، ص93، ش84؛ الذریعه، ج9، ص410، ش2390؛ أعیان الشیعة، ج7 ، ص159.
5) فِهرِسُ التُّراث، حسینی جلالی، ج 2، ص512.
