در اینکه مهریه چقدر بود و پرداخت آن را چه کسى به عهده گرفت اختلافى در روایات دیده مىشود، که از آن جمله روایت بالا است که در آن بدون ذکر مقدار آمده است که پرداخت آن را خدیجه بر عهده گرفت.
و در کشف الغُمَّه از ابن حَمّاد و نیز از ابن عباس نقل شده که رسول خدا صلى الله علیه و آله خدیجه را با مهریه دوازده اُوقِیَّه طلا (معادل پانصد درهم نقره) به ازدواج خویش درآورد و مهریه زنان دیگر آن حضرت نیز همین مقدار بود. (1)
و در اِعلام الوَرَى طبرسى دوازده اُوقِیَّه و نیم ذکر شده چنانچه از دانشمندان اهل سنت نیز مؤلف سیرة الحلبیه همین قول را نقل کرده و سپس گفته است که هر اُوقِیَّه چهل درهم است؛ که در نتیجه مجموع مهریه پانصد درهم شرعى، یعنی همان «مَهر السّنـّة» بوده است.
و تفاوت دیگرى که در نقل سیرة حلبیه دیده مىشود آن است که گوید:
پرداخت مهریه مزبور را ابوطالب علیه‌السلام به عهده گرفت. (2)
و قول دیگرى که در سیرة حلبیه و سیرة ابن هِشام و برخى ازتواریخ دیگر آمده آن است که گفتهاند:
«و اصدقها رسول الله صلى الله علیه وآله عشرین بَکرة» (3)
یعنى: رسول خدا صلی الله علیه و آله به خدیجه بیست شتر ماده جوان مهریه داد. و در نقل دیگرى نیز آمده است که ورقة بن نوفل خدیجه را با مهریه چهارصد دینار به عقد رسول خدا صلى الله علیه و آله و سلم درآورد (4) و از کامل مُبَرَّد نقل شده که بیست شتر را ابوطالب به عهده گرفت و دوازده اُوقِیَّه و نیم طلا را خود رسول خدا پرداخت که مهریه مجموع آنها بود. (5)
البته روایاتى که در باب «مَهر السّنه» آمده همان روایت پانصد درهم را تایید مى‌کنند، چنانچه در چند حدیث با اندک اختلافى آمده که امام باقر و امام صادق علیهماالسلام فرمودند:
«ما زوَّجَ رسولُ الله – صلى الله علیه و آله – شیئا من بناته و لا تزوَّج شیئا من نسائه على اکثرَ مِن ِاثنَى عشَرَ اُوقِیة ًو نَشّ ٍ، یعنى نصفِ اُوقِیَّةٍ» (6)
«تزویج نکرد رسول خدا صلى الله علیه و آله هیچ یک از دختران خود و نه هیچ یک از زنانش را به بیش از دوازده اُوقِیَّه و نیم».
و شیخ طبرسى نیز در اِعلام الوَرىَ گوید:
«… و مَهرُهَا اثنتا عشرَة َ اُوقِیَّة ً و نَشّ ٍ، و کذلک مَهرُ سائِر نسائِهِ» (7)
یعنى: «مهر خدیجه دوازده اُوقیه و نیم بود چنانچه مهریه زنان دیگر آن حضرت نیز همین مقدار بوده است».
در روایتی دیگر از امام صادق علیه‌السلام نیز این گونه آمده است که فرمود:
«ما تزوَّجَ رسول الله صلى الله علیه و آله شیئا من نسائه و لا زوَّجَ شیئا من بناته على اکثر من اثنى عشر اُوقِیَّة و نَشّ؛ و الاُوقِیَّه اربعون درهما، و النشّ عِشرونَ درهما» (8)
«رسول خدا صلی الله علیه و آله با کسی از زنان خود، بر بیش از مقدار دوازده اُوقِیَّه (هر اوقیه 40 درهم) و نَشّ (20 درهم – جمعاً: پانصد درهم نقره) ازدواج نفرمود، و برای کسی از دختران خود نیز بیش از این مقدار، مَهر قرار نداد».
و در داستان ازدواج حضرت جواد الائمة علیه‌السلام با دختر مأمون عباسى لعنة الله علیه نیز آمده که امام فرمود:
«…و بذلتُ لها من الصَّداق ما بذله رسولُ الله صلى الله علیه و آله لاَزواجه، و هو اثنتا عشرَة َاُوقِیَّة و نَشّ، و علَىَّ تمامُ الخَمسَمِائَةِ…» (9)
«من صَداق (مهریه) او را همان قرار دادم که رسول خدا صلى الله علیه و آله به زنانش بذل فرمود و آن دوازده اُوقِیَّه و نیم بود که تمامى پانصد درهم (نقره) بر ذمه من است». (10)
1) بحار الانوار، ج 16 ، ص 10 و 12.
2) سیرة حلبیه، ج 1 ، ص 201و202.
3) همان، همانجا.
4) بحار الانوار، ج 16 ، ص 19.
5) مُنتقى النقول، ص 139.
6) بحارالانوار، ج22، ص197و206؛ ج 103، ص347، باب احکام المُهور.
7) همان، ج 103 ، ص 347 به بعد.
8) همان، ج 103 ، ص 349، حدیث13.
9) مَن لا یحضُرُه الفقیه، ج 3، ص 398.
10) درس‌هایى از تاریخ تحلیلى اسلام، سید هاشم رسولی محلاتی، ج 2، ص 38 – عقد و مَهریه‌ی حضرت خدیجه سلام الله علیها.
