دختر پاک روش

از برجسته ترین لقب های این دخت فرزانه، «طاهره» یا پاک روش

است؛ چرا که او با آنکه در میان ناز و نعمت و اعتبار خانوادگی و زرق و برق ها بود، و این ها آفت جان بسیاری از چنین خانواده ها و نسل جوانشان می گردد، اما این برخورداریها هرگز نتوانست آن جوان پاک منش را دستخوش غفلت و مستی سازد و از مرز معنویت و کمال بیرون برد.

او با این که پیش از آشنایی با محمد صلی الله علیه و آله، مدیریت یک تشکیلات بزرگ اقتصادی را به کف داشت و ده ها مرد و زن، با اشاره ی انگشتش کار می کردند، برای پاکیزه داشتن جان و قلمرو مدیریت از انگیزه های منفی، طرح نظامی را افکنده بود که برنامه ها را با سلسله مراتب به وسیله ی معاونانش به کارگزاران ابلاغ می کرد و جز به هنگام ضرورت و یا تبادل نظر، نیازی نبود تا به حضورش بروند و یا کسی به خود اجازه نمی داد تا محیط کار و تلاش را نامساعد سازد.

از سوی دیگر با این که او در خاندان پراعتباری ولادت یافت و رشد کرد، و در محیط آن روز حجاز، دختران و زنان اشراف در شب نشینی های پرلغزش می نشستند و خود را با انواع خوشگذرانی های گناه آلود سرگرم می ساختند، آن دخت معنویت، نه در نشست های زنان و دختران آشنا ـ جز در صورت امید به ایجاد دگرگونی مطلوب در اندیشه ها و منش ها ـ شرکت می جست و نه لحظه ای روش جامعه و دنیای واپسگرای خود را می پسندید، و نه به رسوم رایج واپسگرایان دل می داد؛ بلکه به صورت معجزه آسایی در آن محیط پرخطر، به گونه ای پاک سرشت و پاک منش و قدرتمند می زیست که آشنا و بیگانه او را پاک و پاکیزه می خواندند، و هرگاه زن یا دختری هوای کمال و معنویت

می نمود،‌ به سرای خدیجه علیهاالسلام می شتافت و از اندیشه ی بلند و منش پاک و تجربه و هنر و قدرت مدیریت و معنویت او درس می آموخت.

او، در آن دنیای عقب مانده برای خود راه و رسم و کلاس و شاگرد داشت، اما در سرا و حلقه ی یاران او، نسیم معنویت می وزید. عطر اخلاق و رایحه ی پاک منشی جان را عطرآگین می ساخت، و بافته ها و حرکات جلف و ناسالم بر زبان و رفتار کسی جاری نمی شد. در نشست های او، سخن از تلاش و سازندگی بود، از آزادگی و آزادمنشی، از امنیت و سعادت، از ایمان به خدا و از آثار فرهنگی و اخلاقی پیامبران بود، و در آن توفان اسارت و دنباله روی روزگار، در زبان و منش او، سخن از پیام ها و از آینده ی بشریت بود و از چاره اندیشی برای نجات انسان از اسارت جهل و جنون و خشونت و فقر گفتگو می شد.

یکی از دانشمندان اهل سنت می نویسد: خدیجه در روزگار تیره و تار جاهلیت نیز ـ به خاطر معنویت اش ـ پاک روش، یا «طاهره» خوانده می شد؛ «و کانت تدعی فی الجاهلیة بالطاهرة لشدة عفافها…«(1)

1) زرقانی / شرح المواهب اللدنیة / ج 1 / ص 199.