از ویژگی های خدیجه در زندگی خانوادگی، درک شکوه و معنویت محمد صلی الله علیه و آله و همراهی با او در راه رشد و شکوفایی و رسیدن به پیام رسانی خدا بود؛ برای نمونه:
1. به گونه ای که در زندگی معنوی پیامبر آورده اند، آن حضرت پیش از انگیزشش از سوی خدا، هر ماه، چند روز و هر سال، ماه رمضان را به
غار «حرا«(1) می رفت و در آن خلوت گاه عشق، از سویی به نشانه های قدرت خدا می نگریست و می اندیشید، و از دگرسو به پرستش خردمندانه و نیایش عارفانه با ذات بی همتای محبوب می نشست.(2)
جالب است که خدیجه، نه تنها مانع این عشق محمد صلی الله علیه و آله نمی شد که یار همراه و عشق همپای او بود. بسیار دیده بودند که او هر بامداد و شامگاه محمد صلی الله علیه و آله را بدرقه می نمود، و در بازگشت او، به پیشوازش می رفت. گاه خود او را همراهی می کرد و گاه برایش آب و غذا می برد، اما مراقب بود تا خلوت عاشقانه راز و نیاز عارفانه ی او را برهم نزند. گاه غلامان و نزدیکانش را در اطراف غار «حرا» به محافظت از او می گماشت و خود نقش یار پرمهر را برای او ایفا می نمود. این همراهی به گونه ای بود که به هنگام نخستین فرود وحی بر پیامبر، خدیجه و علی نزدیک او بودند.(3)
2. در آغازین سال های اعلام دعوت از سوی پیامبر، به دلیل فرود تدریجی وحی، جارچی های استبداد تلاش تخریبی گسترده ای را بر ضد او و آیین اش آغاز نمودند، و این سخن ناروا را در میان ساده دلان شایع ساختند که اگر خدا پیامی هم به محمد صلی الله علیه و آله فرستاده، اینک او را رها نموده و دیگر پیام نمی دهد. این بداندیشان از این حقیقت غافل بودند که اگر کسی به شرایط و ویژگی های رسالت آراسته نباشد، از سوی خدا
برگزیده نمی شود، و اگر آراسته بود، دیگر آن پندار، بی اساس است. افزون بر آن اگر آن موقعیت پرفراز از سوی خدا به کسی داده شد، خودش به آن ایمان دارد و در مورد آنچه می بیند، دستخوش تردید نمی گردد.
پیامبر نیز به گواهی خدایش به پدیده ی وحی و فروفرستنده ی قرآن ایمانی ژرف و تزلزل ناپذیر داشت؛ «آمن الرسول ما أنزل إلیه من ربه؛«(4) اما بافته های گزنده ی دشمنان و ساده اندیشی برخی از مردم ـ که با حقیقت مقام رسالت و راز فرود تدریجی وحی آشنا نبودند، (5) و تحت تأثیر بداندیشان چون و چرا می کردند ـ (6) دل نازنین آن حضرت را آزرد؛ اما در این شرایط دشوار، خدیجه علیهاالسلام بسان آغازین روزهای فرود وحی، یار فداکار و آرامش بخش دل او در برابر زخم زبان ها بود، تا فرشته ی وحی فرود آمد و با پیام خدا، ساخته ی بداندیشان را پاسخ داد.(7)
1) این «غار» در قله ی کوه استوار «حرا» در شش کیلومتری شمال شرقی مکه و در کنار راه عرفات است.
2) بحار / ج 17 / ص 310؛ ابن ابی الحدید / شرح نهج البلاغه / ج 13 / ص 208.
3) الغدیر / ج 3 / ص 238.
4) بقره / 285.
5) فرقان / 32؛ اسراء / 106.
6) ترجمه ی تفسیر مجمع البیان / ج 16 / ص 1134 / به همین قلم.
7) ضحی / 11ـ 1.
