مربی و مدافع لایق علی در کودکی

از شگفتی های روزگار در زندگی پیامبر این بود که در آغازین مراحل زندگی، از سایه ی آرامش بخش پدر و مادر محروم گردید، و دست حکیمانه ی تقدیر، این کودک تاریخ ساز را به خانه ی فرزانه ی قریش، جناب «ابوطالب» و همسر خداجو و مترقی اش «فاطمه» دختر نواندیش «اسد» رهنمون گردید، و این زن و مرد بزرگ منش و عدالت خواه نگاهداری و مراقبت و تربیت آن کودک بی نظیر و نمونه را به عهده گرفته، و در این راه پرافتخار و پرفراز و نشیب از هیچ گونه ایثار و فداکاری خردمندانه و سرشار از عواطف و مسئولیت پذیری و اخلاص فروگذار نکردند، که این موضوع حساس و ظریف، خود نوشته ی

جداگانه ای می طلبد.

پیامبر در خانه ی عموی گران قدرش ابوطالب و همسر او، فاطمه دوران کودکی را پشت سر نهاد و به بهاران زیبای زندگی رسید.

او از مرز بیست و پنج سالگی گذشته و با بانوی نواندیش و خردمند حجاز، پیمان زندگی مشترک امضا کرده بود که در خانه ی خدا، از پدر و مادر برجسته ای بسان ابوطالب و همسرش، کودکی تاریخ ساز دیده به جهان گشود.

ولادت این کودک ارجمند، با پنجمین بهار زندگی مشترک پیامبر و خدیجه همزمان گردید، و گویی خدا این بار چنین خواسته بود که این کودک بزرگ منش و آینده ساز در برترین خانه ی فرهنگ و دانش و برترین کانون کمال و معنویت و در کنار والاترین مرد و زن روزگار، راه زندگی و رشد و شکوفایی را آغاز کند.

از این زاویه است که می نگریم پیامبر با تدبیری حکیمانه پس از مشورت با عموی بزرگوارش ابوطالب و همسر او، کودک ارجمند آنان را به خانه ی خویش برد و اداره ی زندگی و تغذیه جسمی و فکری و روحی و اخلاقی او را به همراه همسر کمال طلب و خداجویش، خدیجه به عهده گرفت.

در این مورد حدیث نگاران چنین آورده اند:

»ثم انه کان ابوطالب و فاطمة بنت اسد ربیا النبی صلی الله علیه و آله و سلم و ربی النبی و خدیجة لعلی علیه السلام…؛» (1)

پس از رحلت جانسوز پدر و مادر ارجمند پیامبر در کودکی، جناب ابوطالب و همسرش مراقبت و تربیت او را به عهده گرفتند، آن گاه پس از گذشت چیزی فراتر از دو دهه، دست حکیمانه ی تقدیر تربیت و آموش فرزند آن پدر و مادر نواندیش و شایسته کردار را به پیامبر گرامی و همسر کمال جوی او، خدیجه سپرد و علی در دامان آنان رشد نمود و شکوفا گردید.

و نیز آورده اند که:

»و اخذ رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم علیاً علیه السلام و هو ابن ست سنین کسنه یوم اخذه ابوطالب؛ فربته خدیجة والمصطفی الی ان جاء الإسلام، و تربیتهما احسن من تربیة ابوطالب و فاطمة بنت اسد، فکان مع النبی الی ان مضی و بقی علی علیه السلام بعده…؛» (2)

پیامبر گرامی، علی علیه السلام را در آغازین سال های کودکی اش ـ که در ششمین بهار از زندگی بود ـ با تدبیری حکیمانه از خانه ی عمویش ابوطالب و همسر او، به خانه خود و خدیجه برد، و این رویداد مهم، درست بسان همان رویدادی بود که در کودکی خود آن حضرت پدید آمد، و جناب ابوطالب و همسرش فاطمه، نگاهداری و سرپرستی محمد صلی الله علیه و آله و سلم را با بردن آن کودک تاریخ ساز به خانه ی خویش به عهده گرفتند، و بدین سان علی علیه السلام در کانون مهر و صفا و در مهد دانش و بینش و قلب تپنده ی توحید و تقوا و آزادی و عدالت ـ که خانه ی محمد و

خدیجه بود ـ پیمایش راه زندگی را پی گرفت، و آن حضرت مورد عنایت آنان بود تا خورشید اسلام درخشیدن گرفت. بدین سان شرایط تربیتی و نگاهداری پیامبر و خدیجه برای علی بهتر از شرایطی بود که ابوطالب و همسرش برای پیامبر فراهم آوردند؛

»اخترت من اختار الله لی علیکم علیاً.» (3)

1) الأنوار الساطعة من الغراء الطاهرة / 335.

2) بحارالأنوار / ج 35 / ص 119؛ سیره ی ابن هشام / ج 1 / ص 263؛ مناقب آل ابی طالب / ج 2 / ص 179.

3) مناقب ابن شهر آشوب / ج 2 / ص 27؛ بحار / ج 38 / ص 295.