از تاریخ چنین دریافت می گردد که این دو چهره ی خوش قریحه و روشن اندیش تاریخ عرب، در کودکی و جوانی خدیجه، بیشترین اثر را روی اندیشه و منش او نهادند؛ به گونه ای که دخت خردمند حجاز، هنر مدیریت اقتصادی و مهندسی اجتماعی و هوشمندی در تجارت را از
برادرزاده ی با تدبیرش «حکیم» اقتباس می کرد، و اندیشه وری و پروا و مردم خواهی را از عمویش «ورقه«.
خدیجه علیهاالسلام همیشه با این دو مرد خرد و مدیریت و مذهب و پاکی رایزنی می نمود و آنان هم دلسوزانه تجربه های زندگی و تاریخی، دانش و هنر و آگاهی های خود را در طبق اخلاص نهاده و به دخت فرزانه و کمال جوی خاندان خود هدیه می کردند.(1)
به همین جهت این بانوی معنویت به گونه ای ابعاد شخصیت خود را مهندسی نمود و ساخت و آراست که نه تنها به پرستش های ذلت بار و زشتی های رایج روزگارش روی خوش نشان نداد، که چهره ای آزادمنش، استقلال جو، پاک روش و درستکاری از خود به یادگار نهاد.
او به چنان جایگاه بلندی اوج گرفت که چهره ی نامداری چون «ابوطالب» او را بانویی در اوج خرد و کمال، پربرکت و بزرگمنش و آراسته به والایی ها و از هر عیب و عار روزگارش پاک و پاکیزه وصف نمود؛ «ان خدیجه امرأة کاملة میمونة فاضلة تخشی العار و تحذر الشناز؛«(2)
و امام مجتبی با آن شکوه در سیما و منش و دانش و کمال می فرمود: «… و کنت انا اشبه الناس بخدیجة الکبری؛«(3)
من شبیه ترین انسان ها در سیما و منش به مام گران قدرم خدیجه ام.
1) به فروغ آسمان حجاز خدیجه علیهاالسلام ص 99 بنگرید.
2) بحار / ج 16 / ص 56 / 75.
3) بحار / ج 24 / ص 316.
