پیامبر پس از دعا و آمرزش خواهی از بارگاه خدا برای اوج بیشتر و
شکوه فزون تر مقام خدیجه، از آرامگاه یار مهربان بیرون آمد و آن گاه آن پیکر رنج دیده و زجر کشیده ی در راه خدا و آزادی انسان را کنار آرامگاه هم فکر خردمند و هم رزم توحیدگرایش، ابوطالب به خاک سپرد.
از همان روز مزار خدیجه علیهاالسلام به تدریج به میعادگاه عاشقان و عارفان و زیارتگاه زائران تبدیل شد. مردم مکه و اطراف آن و انبوه زائران خانه ی خدا ـ که از راه دور و نزدیک برای طواف کعبه به آن سرزمین مقدس وارد می شدند ـ از جمله ی جاهایی که حضور می یافتند و ادای احترام نموده و ضمن بزرگداشت مقام صاحب قبر، از بارگاه خدا، خواسته های خود را طلب می نمودند، کنار قبر خدیجه و ابوطالب و عبدالمطلب در قبرستان «معلی» بود (1)
سرانجام در آغازین سال های صده ی هشتم از هجرت بود که دوستداران پیامبر و ارادتمندان یار و مشاور خردمند و پرواپیشه اش، به نشان حق شناسی از پیشتازی و پیشگامی او در اسلام و ایمان و
نواندیشی و آزادی خواهی و به پاس ایثار و فداکاری در راه حق و عدالت، بارگاهی بر مزار او بنیاد کردند، و در وصف شکوه و فداکاریش سروده ها سرودند و در قاب هایی نفیس و زیبا بر در و دیوار آن بارگاه نصب نمودند. از آن پس مردم مسلمان هر روز در آبادانی و رونق آن آرامگاه الهام بخش کوشیدند که پاداششان با خدای بخشنده باد.
اما با نهایت تأسف پس از هفت قرن، هنگامی که در سال 1344هـ ق / پیروان تاریک اندیش و خشن برخی از فرقه ها ـ که به نام مذهب و خدا بر آن سرزمین و مردم آن سلطه یافتندـ به دلائل و انگیزه هایی از جمله، برداشت افراطی و خشک از مذهب و بدون تعمق شایسته و جامع در آیات و روایات، برخی از مفاهیم دینی، از جملع شفاعت و توسل را مارک شرک نواختند، آن گاه بود که بی خردانه و گستاخانه به ویران ساختن بناهای مقدسی در حجاز و عراق، از آن جمله بارگاه خدیجه و ابوطالب و نیز بناهای بقیع دست زدند، که تاکنون هم به همان صورت مانده است و از تجدید بنا جلوگیری شده است.
و اینک بر مردم کمال جو به ویژه زنان و دختران نواندیش و روشن فکر و معنویت خواه است که از زندگی الهام بخش این بانوی خرد و دانش و این مام ارجمند آزادی و ایمان، درس خودسازی و ساختن نزدیکان و تلاش در راه ساختن همنوعان را فرا گیرند، و برای رشد و رستگاری، از خردورزی، پاک روشی و پاک منشی او چراغ زندگی برافروزند، و از آن پرچمدار عدالت طلبی و ستم ستیزی و نمونه ی برابری جویی و مردم نوازی برای ساختن جامعه و دنیایی در خور شأن
انسان توشه بردارند و در پیشتازی و پیشگامی و انتخاب های تحسین برانگیزش در زندگی بیندیشند و او را سرمشق سازند تا فرزندان شایسته ی «ام المؤمنین» خدیجه ی ارجمند آن یار و مشاور لایق پیامبر گردند و بدین وسیله از جهاد و تلاش، ایثار و مقاومت، شکیب و پایداری و فداکاری های سترگ و پرثمر او قدردانی نمایند و از راه دور بر روح او درود نثار کنند و برایش درجات برتر و والاتر از بارگاه خدا بخواهند، و اگر به مکه رفتند، کنار تربت پاک او حضور یابند و او را زیارت کنند.
یکی از صاحب نظران در این مورد می نویسد:
»و یستحب زیارة قبر خدیجة المعروفة بالمعلی، لأنها ام المسلمین و من بر الاولاد بأمهم زیارة قبرها بعد ارتحالها، مع انها بذلت نهایة جهدها فی خدمة سید المرسلین الی غیر ذلک من مفاخرها التی ملأت کتب الفریقین، فمن شک بعد ذلک فی رجحان زیارتها فهو عاق لأمه؛» (2)
زیارت آرامگاه خدیجه در قبرستان «معلی مستحب است؛ چرا که او مادر مسلمانان است، و از جمله ی نیکی های فرزند لایق و حق شناس در حق مادرش این است که پس از رحلت او آرامگاهش را زیارت نماید.
او افزون بر حق مادری آن حضرت بر مردم با ایمان، از هیچ تلاش و فداکاری در یاری و همراهی سالار پیام آوران و خدمت خالصانه به
اهداف آن حضرت فروگزار نکرد و ثروت و امکانات خویش را در راه پیشرفت و استواری دین خدا و پیامبرش در طبق اخلاص نهاد.
او دارای ویژگی ها و امتیازات و افتخارات بی شماری است که در انبوه کتاب های معتبر شیعه و اهل سنت موج می زند؛ و با این وصف اگر کسی در رجحان زیارت او تردید روا دارد در حقیقت به مادر خویش ستم روا داشته است.
1) برای نمونه، در این مورد آورده اند که پیشوای آزادی در یکی از سفرهایش به مکه، پس از طواف برگرد خانه ی دوست، به کنار مزار شریف مام بزرگ خویش، خدیجه علیهاالسلام، یار غمخوار و مشاور اندیشمند و وزیر لایق پیامبر آمد و در آنجا با یادآوری ایمان و اخلاص و فداکاری های وصف ناپذیر او در راه عدالت و آزادی و پشتیبانی بی دریغ و دلیرانه و تاریخ سازش از پیامبر آزادی و راه رسم او، اشک ها از دیدگان فشاند، و در کنار آن تربت پاک، به نماز و راز و نیاز در برابر آن بی نیاز ایستاد و به زمزمه پرداخت…یارب! یارب! یارب! أنت مولاه. فارحم عبیداً الیک ملجاه.و این سان پیشوای آزادی با حضور در کنار تربت خدیجه و گشودن دست راز و نیاز به بارگاه خدا در کنار مرقد آن بانوی نمونه، شکوه و عظمت او در بارگاه خدا و برکت تربت او را نشان می دهد.
2) السبزواری / مهذب الأحکام / ج 14 / ص 400.
