باید دانست که خلاصه‌ی اقوال مورّخین در مورد اولاد پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله چنین است:
دو یا سه یا چهار پسر: قاسم از خدیجه و ابراهیم از ماریه قِبطیه، که مورّخان در مورد ایشان اتفاق نظر دارند. و بعضى دو پسر دیگر را طَیب و طاهر گفته‌اند، و بعضى طَیب و طاهر را لقب ابراهیم دانسته‌اند. (1)
چهار دختر: فاطمه و رُقیه و زَینب و امّ کلثوم، که حضرت فاطمه‌ی زهرا سلام الله علیها یقیناً از حضرت خدیجه سلام الله علیها بوده؛ ولی در مورد رقیّه و زینب، بنا بر قول بسیاری از مورّخین، ایشان تحت حَضانت و سرپرستی حضرت خدیجه و در اصل، خواهرزادگان آن بانو از خواهرش هالة بنت خُوَیلِد بوده‌اند.
– در کتاب «سیرة رسول اللّه صلی الله علیه و آله» از رفیع الدین اسحاق همدانی، آمده است:
«پس سیدالمُرسَلین خدیجه را به خانه برد و هفت فرزند از وی پدید آمد؛ سه پسر و چهار دختر. پسران قاسم و طاهر و طیب بودند. دختران، زینب و رقیه و ام کلثوم و فاطمه. و پسرانش – هر سه – در ایام جاهلیت وفات یافتند و دخترانش همه اسلام را دریافتند و با پیامبر به مدینه هجرت کردند. و پیامبر همه‌ی فرزندان خود را از خدیجه آورد، مگر ابراهیم که از ماریه قبطیه بود. و تا خدیجه زنده بود، پیامبر هیچ زن دیگری نخواست». (2)
برخی دیگر گفته‌اند حضرت خدیجه دو پسر به نام‌های قاسم و عبدالله داشته که عبدالله را با لقب طیب و طاهر می‌دانند و دختران خدیجه را نیز رقیه، زینب، ام کلثوم و فاطمه دانسته‌اند. ابن هشام نیز همان نظر رفیع الدین اسحاق را تکرار می‌کند. (3)
در جای دیگری نیز در حدیثی شیعی به نقل از رسول اللّه صلی الله علیه و آله وی فرزندان خود را طاهر (عبداللّه)، قاسم، فاطمه، رقیه، امّ کلثوم، و زینب نامیده است. (4)
قول تقریباً بعیدی نیز از ابن عباس نقل شده که خدیجه را صاحب ده فرزند از حضرت محمد صلی الله علیه وآله می‌داند. (5) و برخی محدثان اهل تسنن فرزندان آن دو را بالغ بر دوازده نفر برشمرده‌اند. (6)
ملاحظه می‌شود که در مورد فرزندان پسر حضرت محمد صلی الله علیه و آله اختلاف بسیار است اما تقریباً همگی متفق القول اند که ایشان چهار فرزند دختر داشته است. هرچند نباید غافل شویم که برخی در انتساب دختران به جز فاطمه زهرا سلام الله علیها به حضرت محمد صلی الله علیه و آله و خدیجه علیهَاالسّلام تردید کرده‌اند و اُمّ کلثوم، زینب و رقیه را فرزند خواندگان آنها نامیده‌اند.
البته این نظریه اخیر با نگاه به قرآن آنجا که در سوره احزاب پیرامون حجاب می‌فرماید:
«یا ایهَا النبی قل لاَزواجکَ و بناتِکَ…» (7)
» ای پیامبر! به همسران و دخترانت بگو…»
کمی ضعیف به نظر می‌رسد.
لذا با نگاهی به متون به نظر می‌رسد که تعداد دختران همان 4 نفر باشند و در مورد پسران هم از میان همه اقوال به نظریه‌ای که تعداد آنها دو نفر ذکر شده است بسنده می‌کنیم، زیرا شرط عقل این است که قدر متیقّن این تعداد را در نظر بگیریم.
فرزندان پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به روایت شعر دوبیتی ابونصر فراهی (فوت:640ق) در منظومه‌ی فارسی «نِصاب الصِّبیان»:
فرزند نبی «قاسم» و «ابراهیم» است
پس «طَیب» و «طاهر» از ره تعظیم است (8)
با «فاطمه» و «رقیه» ، «امّ کلثوم»
«زینب» شمُر ار تو را سَرِ تعلیم است.
1) کتاب الخزائن، ملاّ احمد نراقی، چاپ کنگره، قم: 1380ش، ص125.
2) سیرة رسول الله، رفیع الدین اسحاق همدانی، ویراسته: صادق مدرسی، چاپ 1375، ص 90.
3) سیرة ابن هِشام، ج 1، ص 190.
4) خصال شیخ صدوق، ص 37 و 38، به نقل از: خدیجه اسطورة مقاومت، ص 238و239.
5) مختصر تاریخ دمشق، ج 2، ص 263.
6) خدیجه اسطوره مقاومت، ص 244.
7) سوره‌ی احزاب، آیه‌ی 59.
8) توضیح این مصراع از حاشیه‌ی نصاب الصِّبیان: یعنى «طیب» را که اسمش «عبدالله» بود، از جهت تعظیم، «طاهر» هم می‌نامیدند؛ و بعضى او را فرزند دیگر پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله دانسته‌اند. «قاسم» به دو سالگى، و «ابراهیم» به سن یک سالگى و اندى، و «طَیب» هفت روزه از دنیا رفتند.
