از امتیازات خدیجه علیهاالسلام این است که افزون بر موقعیت فرهنگی و قدرت تجزیه و تحلیل رویدادهای جاری و آینده نگری و آگاهی از معارف پیامبران و کتاب های آسمانی، خود در ابعاد گوناگون، در چهره ای پرشکوه به صورت نمونه ای مطرح برای عمل و منش پدیدار می گردد؛ به گونه ای که پیامبر او را در کنار نمونه هایی از چهره های پرشکوه تاریخ، چون مریم، سرمشق و الگوی زنان و مردان کمال جو عنوان می سازد و همین واقعیت نشانگر این نکته ی ظریف است که آن حضرت منشی اصولی و جاودانه در ابعاد گوناگون دارد؛ وگرنه، چگونه می تواند الگو و سمبل ترقی خواهان گردد؟(1)
افزون بر این، از دیدگاه او میان ایمان و عمل، پیوندی است گسست ناپذیر؛ چرا که ایمان در نگرش او تنها باور عمیق قلبی و یا
آگاهی ژرف و اعلام آن بدون عملکرد مشخص نیست ـ تا انسان بتواند بدون سبک، زندگی کند ـ بلکه میان آن باور عاشقانه ی قلبی و شیوه ی زندگی، پیوندی اجتناب ناپذیر وجود دارد که انسان را موظف می سازد تا در کردار و گفتار، خود را با مقررات مترقی هماهنگ سازد و دارای سبک متناسب با آن باور آزادمنشانه باشد و در شرایط متفاوت، تابع احساسات نگردد و قدرت و ضعف، برخورداری و محرومیت در بینش و منش او اثر تخریبی نگذارد و تغییر جایگاه، او را تغییر منفی ندهد و از موضع عدالت خواهانه و مردمی، به خود کامگی و بیداد و موضع ضد مردمی نکشاند و به فریب و حق کشی آلوده نسازد.
و از اینجا راز هماره مترقی و عادلانه بودن منش یار و مشاور ارجمند پیامبر نیز دریافت می گردد؛ چرا که امتیاز بزرگ او و همانندهایش این است که دارای سبکی ویژه بودند و براساس آن، هماره توحیدگرا و پرواپیشه، رعایت گر حقوق و آزادی انسان ها و پرچمدار این ارزش ها بودند، و هرگز این اصول در زندگی آنان تابع احساسات نشد و با فراز و فرودها دستخوش آفت نگردید.
آری، بانوی نواندیش جهان عرب، افزون بر تبار پرافتخار، خود در زندگی، دارای امتیازات تحسین برانگیزی بود که این امتیازات او را از دیگر زنان روزگارش ممتاز ساخته و درخور همسری برترین پیام آور خدا و در خور مادری شایسته ترین الگوی زنان و شایسته ی مادر بزرگی امامان نور می سازد. اینک این شما و این هم پرتوی نورافشان از بینش و منش مترقی وزیر لایق و یار پیامبر در زندگی.
1) در این مورد به «فروغ آسمان حجاز خدیجه علیهاالسلام» به همین قلم بنگرید.
